Con người sinh ra tính bản thiện hay bản ác, và liệu các đức tính có thể được rèn luyện hay chỉ là bẩm sinh vẫn là những chủ đề được tranh luận từ bao lâu nay nhằm tìm ra cách tốt nhất để nuôi dạy và phát triển tính cách của một con người. Trong bài viết này, hãy cùng theo chân DEL HANU tìm hiểu về căn nguyên của tố chất lãnh đạo, xem liệu một lãnh đạo giỏi có thể do rèn luyện mà thành hay không.
LÃNH ĐẠO LÀ NĂNG LỰC BẨM SINH…
Luôn tồn tại sự đối đầu giữa các học thuyết được đưa ra để nhận định về mọi lý thuyết trong cuộc sống. Những người ủng hộ thuyết Tính Cách (Trait Theory) tin rằng có một số người được thừa hưởng những phẩm chất và đặc điểm giúp họ trở thành lãnh đạo, bởi “Nếu cho rằng các nhà lãnh đạo khi xuất hiện không mang những phẩm chất phi thường tức là ngụ ý rằng mọi người trên thế giới này đều được sinh ra với năng lực và tài nghệ như nhau.” – (Thomas Carlyle, 2840)
Ta có thể dễ dàng nhìn ra sự khác biệt giữa học một kỹ năng và thành thục một kỹ năng. Có người sinh ra với khả năng âm nhạc, hội họa, toán học và nổi bật giữa những người phải học để có những kỹ năng đó.
…NHƯNG LÃNH ĐẠO TỐT ĐÒI HỎI SỰ RÈN LUYỆN
Nếu chỉ những người có khả năng thiên bẩm mới làm được lãnh đạo thì có phải các khóa học “lãnh đạo bản thân” và các khóa học quản trị là vô nghĩa? Một thực tế được chứng minh là chúng ta sẽ mất đi 80% khả năng thành thạo một kỹ năng thiên bẩm nếu ta không được rèn luyện, phát triển và sử dụng chúng thường xuyên. Tương tự vậy, mọi kỹ năng đều có thể học được, còn tùy vào người học mà kỹ năng đó sẽ phát huy khả năng của mình tới đâu. Nếu bạn đã có trong mình những phẩm chất của một nhà lãnh đạo, hãy tận dụng nó để tạo ra những giá trị và truyền cảm hứng đến mọi người.
Trong xã hội hiện đại, nếu không biết quản lý chính mình, quản lý công việc chung thì không thể nào làm việc hiệu quả. Đó là lý do tại sao DEL HANU chọn slogan với nội dung “Lead yourself, lead others” – phải lãnh đạo được chính mình rồi mới lãnh đạo người khác.
NHẬN ĐỊNH
“Lãnh đạo là nghệ thuật chứ không phải khoa học. Đó là một tập hợp những đặc điểm bẩm sinh được tôi luyện và hoàn thiện theo thời gian nhờ giáo dục, đào tạo và trải nghiệm. Ngoài ra, còn có một khía cạnh quan trọng khác nữa là bạn phải ở đúng nơi vào đúng thời điểm. Bạn có thể là một lãnh đạo giỏi nhưng vấn đề là bạn có đang ở vào đúng vị trí để tài năng bản thân được dịp toả sáng hay không.
Cuộc tranh luận về khả năng lãnh đạo cũng nên xét đến yếu tố địa điểm và môi trường. Chúng ta đang bàn về những đại diện này trong một tổ chức nhỏ, một lĩnh vực, một xã hội, một đất nước hay trên toàn thế giới?
Nếu để nỗi sợ về việc lãnh nhận vai trò dẫn dắt lấn át khả năng dám gánh vác trách nhiệm thì bạn chỉ là một người đi theo (follower). Không phải ai cũng có thể trở thành lãnh đạo (leader) giống như không phải ai cũng sẽ là diễn viên giỏi. Nhiều người sẽ không bao giờ đạt được khía cạnh đó trong khi một số khác đã tiềm ẩn tố chất để có thể học cách trở thành lãnh đạo. Sự thật là dù có đọc tất cả các quyển sách, hoặc trải qua bao nhiêu khoá học và chương trình đào tạo đi nữa thì cũng không thể biến một follower trở thành leader.
Để trở thành lãnh đạo trong môi trường có cấu trúc, bạn cần được đào tạo bài bản. Hầu hết mọi người có thể học cách quản lý, khởi nghiệp, hay dẫn dắt dự án nhờ vào khái niệm quản lý dựa trên quy tắc – những quy tắc có thể học và làm chủ được.
Lãnh đạo thường là một lựa chọn. Nhà lãnh đạo là người dám bước lên đón nhận thử thách . Nếu cá nhân nào đó có thể vượt lên trên giữa một đám đông thì người đó đã bắt đầu là lãnh đạo. Còn nếu một người được nuôi dưỡng, huấn luyện kỹ lưỡng và trao cho cơ hội tốt nhất nhưng lại muốn giấu mình trong đám đông, như một kẻ bất đắc dĩ phải tham gia… thì hoàn toàn không thể là lãnh đạo.
Phong cách lãnh đạo thay đổi đa dạng theo độ trưởng thành, phụ thuộc vào những người đi theo và tình huống. Kết quả nghiên cứu của GLOBE được thực hiện tại 60 quốc gia đã chỉ ra các thuộc tính của một nhà lãnh đạo là: Liêm chính, sức hút, truyền cảm hứng, có tầm nhìn, khích lệ, tích cực, tự tin, năng động, nhìn xa trông rộng, xây dựng đội ngũ hiệu quả, giao tiếp tốt, giỏi phối hợp, quyết đoán, thông minh và biết cách giải quyết vấn đề để đôi bên đều có lợi. Những thuộc tính này là sự kết hợp của nhân phẩm, tính cách, kỹ năng, khả năng giao tiếp và trí thông minh cảm xúc. Do đó, có thể nói một lãnh đạo sẽ được sinh ra, phát triển, rèn luyện kỹ năng giao tiếp và trau dồi khả năng qua những trải nghiệm cuộc sống. Nghiên cứu cũng đưa ra con số ước tính gần đúng nhất là khả năng lãnh đạo có 1/3 do trời sinh và 2/3 từ sự rèn luyện.”
(Theo CareerBuilder)
LỜI KẾT
DEL HANU luôn quan niệm “Không phải ai cũng có thể trở thành lãnh đạo, nhưng năng lực lãnh đạo có thể đến từ bất kỳ ai”. Để trả lời cho câu hỏi Tố chất lãnh đạo là do thiên bẩm hay nhờ rèn luyện, ta chỉ có thể chọn đáp án cả hai. Nhưng sau cùng, nếu năng lực lãnh đạo là điều bạn hướng tới, hãy luôn nhớ rằng, nếu không rèn luyện bản thân, ta sẽ không bao giờ có gì.
DEL HANU